فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه..................................................................................................................................... 2
بیان مسئله.............................................................................................................................. 4
ضرورت و اهمیت تحقیق........................................................................................................ 6
اهداف تحقیق......................................................................................................................... 8
فرضیات تحقیق...................................................................................................................... 8
محدودیتهای تحقیق............................................................................................................. 9
واژهها و اصطلاحات............................................................................................................... 9
فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات تحقیق
تعریف توجّه.......................................................................................................................... 12
تاریخچۀ توجّه........................................................................................................................ 13
نظریههای توجّه...................................................................................................................... 13
کانون توجّه............................................................................................................................ 18
شیوههای توجّه........................................................................................................................ 19
ویژگیهای توجّه.................................................................................................................... 20
هوشیاری و توجّه.................................................................................................................... 21
توجّه انتخابی.......................................................................................................................... 21
توجّه و سطح مهارت.............................................................................................................. 22
رابطۀ توجه و اجرا.................................................................................................................. 23
دستورالعملهای آموزشی و توجّه............................................................................................. 24
تصویرسازی ذهنی چیست....................................................................................................... 25
چگونگی انجام تصویرسازی ذهنی............................................................................................ 25
انواع تصویرسازی ذهنی........................................................................................................... 26
موارد استفاده از تصویرسازی ذهنی و آثار آن............................................................................. 28
نظریههای تصویرسازی ذهنی................................................................................................... 30
شیوههای توسعۀ برنامه تمرین تصویرسازی ذهنی....................................................................... 37
کاربردهای تصویرسازی ذهنی.................................................................................................. 38
افزایش مهارتهای روانشناختی.............................................................................................. 38
تحقیقات مربوط به توجّه......................................................................................................... 40
تحقیقات مربوط به تصویرسازی ذهنی...................................................................................... 52
تحقیقات مربوط به تصویرسازی کانون توجّه.............................................................................. 61
نتیجهگیری.............................................................................................................................. 63
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق.......................................................................................................................... 65
جامعه و نمونۀ آماری............................................................................................................... 65
متغیّرهای تحقیق..................................................................................................................... 65
ابزار اندازهگیری و روش جمعآوری اطلاعات............................................................................ 66
شیوۀ اجرای تحقیق.................................................................................................................. 70
روش آماری و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات........................................................................... 73
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل اطلاعات و یافتههای تحقیق
بررسی توصیفی دادهها............................................................................................................ 76
آزمون فرضیۀهای آماری.......................................................................................................... 78
فرضیۀ اول............................................................................................................................. 78
فرضیۀ دوم............................................................................................................................. 79
فرضیۀ سوم............................................................................................................................ 80
فرضیۀ چهارم......................................................................................................................... 81
فرضیۀ پنجم........................................................................................................................... 82
فرضیۀ ششم........................................................................................................................... 83
فصل پنجم: بحث ونتیجهگیری
یافتههای تحقیق...................................................................................................................... 85
بحث ونتیجهگیری دادههای تحقیق............................................................................................ 86
پیشنهادات پژوهشی................................................................................................................ 89
پیشنهادات آموزشی................................................................................................................. 89
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1-3 : نوع فعالیتهای گروههای سهگانه پژوهش............................................................. 71
جدول 2-3 : طرح کلّی روش اجرای تحقیق.............................................................................. 72
جدول 1-4 : اطلاعات توصیفی گروهها در تکلیف ردیابی.......................................................... 76
جدول 2-4 : اختلاف نمرۀ پیشآزمون و پسآزمون گروه تصویرسازی توجّه درونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 78
جدول 3-4 : اختلاف نمرۀ پیشآزمون و پسآزمون گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 79
جدول 4-4 : نمرۀ تفاضل پیشآزمون از پسآزمون گروههای سهگانه............................................ 80
جدول 5-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون و آزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه درونی در
مرحلۀ یادداری....................................................................................................................... 81
جدول 6-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون و آزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در
مرحلۀ یادداری....................................................................................................................... 82
جدول 7-4 : نمرۀ تفاضل پسآزمون از آزمون یادداری گروههای سهگانه...................................... 83
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 1-4 : نمودار میانگین سن آزمودنیها در گروههای سهگانه................................................ 77
نمودار2-4 : نمودار میانگین نمرۀMIQ _R آزمودنیها در گروههای سهگانه............................... 77
نمودار3-4 : اختلاف نمرۀ پیش آزمون و پس آزمون گروه تصویرسازی توجه درونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 78
نمودار 4-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون وآزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه درونی در مرحلۀ
یادداری................................................................................................................................. 79
نمودار 5-4 : اختلاف نمرۀ پیش آزمون و پس آزمون گروه تصویرسازی توجه بیرونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 80
نمودار 6-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون وآزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در مرحلۀ
یادداری................................................................................................................................. 81
نمودار 7-4 : رونـد پـیشرفت گـروهها در طی مراحل پیشآزمون و پسآزمون در تکلیف ردیابی... 82
نمودار8-4: رونـد پـیشرفت گـروهها در طی مراحل پسآزمون و آزمون یادداری در تکلیف ردیابی 83
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل 1-2 : استفاده از توجّه در مراحل مختلف پردازش بر اساس تئوریهای مختلف تککانالی... 16
شکل 2-2 : مقدار بالقوۀ منابع پردازش و ساختار آنها از منابع پردازشی در توجّه ویکنز و
همکاران 1984....................................................................................................................... 18
شکل 1-3 : صفحۀ نمایش نرمافزار با امکانات مربوط................................................................. 67
شکل 2-3 : وارد کردن مشخصات فردی آزمودنیها.................................................................. 67
شکل 3-3 : مشخصات کامل آزمون ایجاد شده.......................................................................... 68
شکل 4-3 : ایجاد مراحل مختلف (فراگیری، یادداری) .............................................................. 68
شکل 5-3 : اجرای آزمون و نتیجۀ پایانی آن.............................................................................. 69
شکل 6-3 : انتقال و ذخیرۀ اطلاعات بهدست آمده در نرمافزا...................................................... 69
شکل 7-3 : تصویر دستگاه تعقیبسنج...................................................................................... 70
100 صفحه
امروزه ورزش بخشی از زندگی مردم است. رقابت شدید برای بالارفتن از سکوهای افتخار و کسب مدالهای رنگارنگ مسابقات جهانی و المپیک و بهرهگیری از اثرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این افتخارات موجب شده است که دولتها و جوامع بهطور گستردهای برای تربیت و آمادهسازی قهرمانان سرمایهگذاری کنند. همراه با افزایش توجّه به ورزش قهرمانی، علوم ورزشی نیز بهکمک ورزشکاران آمده تا راههای بهبود اجرا و ربودن گوی سبقت از دیگران را برای آنها هموارتر کند. یکی از زمینههای علوم ورزشی که در سالهای اخیر موجب ارتقای کیفیّت اجرای ورزشکاران و ثبت رکوردهای بهتر و برتری آنها در رقابتهای ورزشی شده است، علم روانشناسی[1] است. روانشناسی ورزش از یافتههای روانشناسی برای مطالعۀ رفتار حرکتی استفاده میکند و به یادگیری و اجرای حرکتی و اجرا توجّه دارد و عوامل روانشناختی مؤثر بر یادگیری و اجرای مهارتهای حرکتی را بررسی میکند (عبدلی، 1384). بهعبارت دیگر روانشناسی ورزش یعنی بهکار بردن نظریههای روانشناسی در زمینههای مختلف ورزش مانند مربیگری و آموزش، تا از تکنیکهای ارزیابی روانشناسی و راهبردهای مداخلهای برای کمک به افراد جهت نیل به اجرای برتر استفاده کند و به دلیل اینکه با تجزیه و تحلیل رفتار انسان در رشتههای مختلف ورزشی در ارتباط است، بر جنبههای ذهنی اجرا متمرکز میشود. برنامۀ تمرین مهارتهای روانی متوجّه همین هدف است. یادگیری کنترل انرژی روانی، تنظیم فشارهای روانی، مهارتهای توجّه[2] و تدوین اهداف واقعی و در عین حال رقابتی، نهتنها در ورزش، بلکه در هر کوششی که برای رسیدن به موفقیّت صورت میگیرد، از مهارتهای مفید بهشمار میروند (عبدلی، 1384). امروزه در سطح بالای رقابتی، بهدلیل برابر بودن سطح مهارت ورزشکاران، در نتیجه ورزشکاران به چیزی فراتر از تمرینات فشرده و تلاشهای مستمر نیاز دارند که یکیاز آنها آمادگی روانی میباشد. مربیان در تمام سطوح از مهارتهای روانشناختی، مانند کنترل هیجان، تصویرسازی ذهنی[3]، هدفچینی، بازداری تفّکر، توجّه و تمرکز و افزایش اعتماد بهنفس کمک میگیرند تا ورزشکاران را در اجرای بهتر یاری دهند.
یکی از مهارتهای روانشناختی برای اجرای موفقیّتآمیز مهارتها، توجّه و تمرکز میباشد. به گفتۀ جیمز[4] (1890) توجّه عبارتست از تسخیر ذهن به شکل واضح و روشن، بهطوریکه فرد به منظور سروکار داشتن به بعضی از چیزها، بتواند از بعضی چیزهای دیگر چشمپوشی نماید (سیّاح، باغبانیان، عرب عامری، 1384). تمرکز نیز عبارت از توانایی حفظ توجّه، روی محرّک انتخاب شده برای مدّت معیّن میباشد (خبیری، 1385). موقعیکه توجّه ورزشکار به فرآیند اجرای مهارت معطوف شود، توجّه او به محرّکهای نامربوط مهار شده و میتواند بهترین اجرا را به نمایش بگذارد. تری اورلیک[5] (1987) معتقد است که ورزشکاران باید ”طرحهای تمرکز[6] “ را برای مسابقه توسعه دهند. ورزشکاران باید نیازهای خاصّ ورزش خود را برای توسعة طرحهای تمرکز مسابقه ارزیابی نمایند. این طرحها باید در زمانهای مختلف در طول مسابقه متمرکز شود. با تمرین طرحهای تمرکز با استفادة مکرّر از تصویرسازی، ورزشکاران این طرحها را با موفقیّت بیشتری اجرا خواهند کرد (جنیفر و کومینگ، 2002).
از دیگر مهارتهای روانشناختی که توسط بسیاری از قهرمانان المپیک و جهانی مورد استفاده قرار میگیرد، تمرین ذهنی است. تمرین ذهنی بهکار گرفتن تصویرسازی، برای بهبود اجرا ورزشکار میباشد که این نوع تمرین، در ذهن ورزشکار انجام میگیرد. توانایی تصویرسازی ذهنی یکی از ظرفیتهای انسانی است که با تمرین آموخته میشود و به عنوان یک مهارت، تأثیر خود را در اجرا ورزشکار بهجا میگذارد. تصویرسازی در کمک به کانونیکردن توجّه ورزشکاران به جنبههای خاصّی از مسابقه بعدی فرد بسیار مفید است.
مطالعۀ آثار حیات، نیز مؤید این مطلب است که حرکت روح و روان، مستقل از جسم و جان نیست و ورزشکاران نیز در انجام تمرینات ورزشی خود بایستی تمرینات ذهنی را در زمان و مکان مناسب انجام دهند. بهگفتۀ مالتز، تأثیر تمرینات ذهنی به موازات تمرینات جسمی میباشد (خبیری، 1372). همچنین افـلاطـون معتقد است: ” تصوّر یک عمل، مقدّم بر خود آن عمل است“. در ورزش تجسّم پیروزی یا انجام یک مهارت ورزشی همیشه در ذهن ورزشکار بوده است (سهرابی، 1383). روانشناسان ورزش ادّعا میکنند که تصویرسازی ذهنی مهارت ورزشی، تمرکز و تحمّل ورزشکار را به سرعت افزایش خواهد داد. همچنین تجسّم، نهتنها اجرای ورزشی را بهبود خواهد بخشید، بلکه انگیزش و لذّت کلّی از ورزش را هم افزایش خواهد داد (اورلیک و پارتینگتون، 1988).
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه..................................................................................................................................... 2
بیان مسئله.............................................................................................................................. 4
ضرورت و اهمیت تحقیق........................................................................................................ 6
اهداف تحقیق......................................................................................................................... 8
فرضیات تحقیق...................................................................................................................... 8
محدودیتهای تحقیق............................................................................................................. 9
واژهها و اصطلاحات............................................................................................................... 9
فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات تحقیق
مقدمه..................................................................................................................................... 12
تعریف توجّه.......................................................................................................................... 12
تاریخچۀ توجّه........................................................................................................................ 13
نظریههای توجّه...................................................................................................................... 14
کانون توجّه............................................................................................................................ 19
شیوههای توجّه........................................................................................................................ 19
ویژگیهای توجّه.................................................................................................................... 20
عنوان صفحه
هوشیاری و توجّه.................................................................................................................... 21
توجّه انتخابی.......................................................................................................................... 22
توجّه و سطح مهارت............................................................................................................... 22
رابطه توجّه و سطح مهارت...................................................................................................... 22
رابطۀ توجه و اجرا.................................................................................................................. 23
دستورالعملهای آموزشی و توجّه............................................................................................. 24
تصویرسازی ذهنی چیست....................................................................................................... 25
چگونگی انجام تصویرسازی ذهنی............................................................................................ 26
انواع تصویرسازی ذهنی........................................................................................................... 26
موارد استفاده از تصویرسازی ذهنی و آثار آن............................................................................. 29
نظریههای تصویرسازی ذهنی................................................................................................... 31
شیوههای توسعۀ برنامه تمرین تصویرسازی ذهنی....................................................................... 38
کاربردهای تصویرسازی ذهنی.................................................................................................. 39
افزایش مهارتهای روانشناختی.............................................................................................. 39
تحقیقات مربوط به توجّه......................................................................................................... 41
تحقیقات مربوط به تصویرسازی ذهنی...................................................................................... 53
عنوان صفحه
تحقیقات مربوط به تصویرسازی کانون توجّه.............................................................................. 62
نتیجهگیری.............................................................................................................................. 64
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه..................................................................................................................................... 67
روش تحقیق.......................................................................................................................... 67
جامعه و نمونۀ آماری............................................................................................................... 67
متغیّرهای تحقیق..................................................................................................................... 67
ابزار اندازهگیری و روش جمعآوری اطلاعات............................................................................ 68
روش اجرای تحقیق................................................................................................................ 72
روش آماری و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات........................................................................... 75
عنوان صفحه
تجزیه و تحلیل اطلاعات و یافتههای تحقیق فصل چهارم:
مقدمه..................................................................................................................................... 77
توصیف دادهها........................................................................................................................ 78
آزمون فرضیۀهای آماری.......................................................................................................... 80
فرضیۀ اول............................................................................................................................. 80
فرضیۀ دوم............................................................................................................................. 81
فرضیۀ سوم............................................................................................................................ 82
فرضیۀ چهارم......................................................................................................................... 83
فرضیۀ پنجم........................................................................................................................... 84
فرضیۀ ششم........................................................................................................................... 85
فصل پنچم: بحث ونتیجهگیری
مقدمه..................................................................................................................................... 87
نتایج تحقیق............................................................................................................................ 87
بحث ونتیجهگیری دادههای تحقیق............................................................................................ 88
پیشنهادات پژوهشی................................................................................................................ 91
پیشنهادات آموزشی................................................................................................................. 91
فهرست جداول صفحه
جدول 1-3 : نوع فعالیتهای گروههای سهگانه پژوهش............................................................. 73
جدول 2-3 : طرح کلّی روش اجرای تحقیق.............................................................................. 74
جدول 1-4 : اطلاعات توصیفی گروهها در تکلیف ردیابی.......................................................... 78
جدول 2-4 : اختلاف نمرۀ پیشآزمون و پسآزمون گروه تصویرسازی توجّه درونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 80
جدول 3-4 : اختلاف نمرۀ پیشآزمون و پسآزمون گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 81
جدول 4-4 : نمرۀ تفاضل پیشآزمون از پسآزمون گروههای سهگانه............................................ 82
جدول 5-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون و آزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه درونی در
مرحلۀ یادداری....................................................................................................................... 83
جدول 6-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون و آزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در
مرحلۀ یادداری....................................................................................................................... 84
جدول 7-4 : نمرۀ تفاضل پسآزمون از آزمون یادداری گروههای سهگانه...................................... 85
فهرست نمودارها صفحه
نمودار 1-4 : نمودار میانگین سن آزمودنیها در گروههای سهگانه................................................ 79
نمودار2-4 : نمودار میانگین نمرۀMIQ _R آزمودنیها در گروههای سهگانه............................... 79
نمودار3-4 : اختلاف نمرۀ پیش آزمون و پس آزمون گروه تصویرسازی توجه درونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 80
نمودار 4-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون وآزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه درونی در مرحلۀ
یادداری................................................................................................................................. 81
نمودار 5-4 : اختلاف نمرۀ پیش آزمون و پس آزمون گروه تصویرسازی توجه بیرونی در مرحلۀ
فراگیری................................................................................................................................. 82
نمودار 6-4 : اختلاف نمرۀ پسآزمون وآزمون یادداری گروه تصویرسازی توجّه بیرونی در مرحلۀ
یادداری................................................................................................................................. 83
نمودار 7-4 : رونـد پـیشرفت گـروهها در طی مراحل پیشآزمون و پسآزمون در تکلیف ردیابی... 84
نمودار8-4: رونـد پـیشرفت گـروهها در طی مراحل پسآزمون و آزمون یادداری در تکلیف ردیابی 85
فهرست شکلها صفحه
شکل 1-2 : استفاده از توجّه در مراحل مختلف پردازش بر اساس تئوریهای مختلف تککانالی... 16
شکل 2-2 : مقدار بالقوۀ منابع پردازش و ساختار آنها از منابع پردازشی در توجّه ویکنز و
همکاران 1984....................................................................................................................... 18
شکل 1-3 : صفحۀ نمایش نرمافزار با امکانات مربوط................................................................. 69
شکل 2-3 : وارد کردن مشخصات فردی آزمودنیها.................................................................. 69
شکل 3-3 : مشخصات کامل آزمون ایجاد شده.......................................................................... 70
شکل 4-3 : ایجاد مراحل مختلف (فراگیری، یادداری) .............................................................. 70
شکل 5-3 : اجرای آزمون و نتیجۀ پایانی آن.............................................................................. 71
شکل 6-3 : انتقال و ذخیرۀ اطلاعات بهدست آمده در نرمافزا...................................................... 71
شکل 7-3 : تصویر دستگاه تعقیبسنج...................................................................................... 72
مشخصات فایل
عنوان: اختلال در دیکته
(دقت و توجه در نقطه گذاری و سرکش)
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 7
محتویات
ناتوانی های توجهی
بهبود رفتار توجه کردن
راهبردهای آموزشی بهبود رفتار توجه کردن
راهبردهای کمک به انتخاب محرک مربوط توسط کودکان
استفاده از تازگی
به کار گرفتن حس لامسه و حرکت
مواد را در دسته های مشترک ارائه دهید
استفاده از تجارب معنادار قبلی
طول مدت توجه را افزایش دهید
در یک زمان واحد فقط از یک کانال حسی درخواست هایی داشته باشید
اقداماتی که برای برنامة درمانی این دانش آموز پیشنهاد و اجرا شد به شرح زیر است
ناتوانی های توجهی
یکی از فراوان ترین مشکلات در میان کودکان که موجب کاهش کارایی آنان در مدرسه می گردد فقدان توجه است مشاهدات نشان می دهد که هنگامی کودک در تمرکز بر روی تکلیف طرح شده، با شکست مواجه می شود که نتواند سر و نگاهش را به سمت محلی که در حال آموزش به او است جهت دهد و یا در دنبال کردن دستورالعمل ها با شکست مواجه شود از طرف دیگر ادامة کار بر روی یک تکلیف معیّن، تعیین جهت نگاه و سر، حالت چهره ای مراقب و گوش به زنگ و اجرای دستورالعمل ها و موفقیت در عملکرد نشان دهندة رفتار توجه کودک است.
به هر حال وقتی کودک مبتلا به نقصان شدید توجه است این مشکل می تواند اثرات مخربی بر یادگیری او داشته باشد.
بهبود رفتار توجه کردن
آنچه ضروری است آموزش رفتار و توجه در یک فعالیت خاص، مانند توجه به خواندن یا هجی کردن، یا توجه به حرکات موجود در یک رقص و یا توجه به تکالیف یادگیری آشنا می باشد. از طرفی انتقال این رفتارهای توجهی به فعالیت های دیگر نیز از اهمیت خاصی برخوردار است هنگامی که رفتارهای توجه مناسب برای آموزش انتخاب شوند معلم باید تکنیک ها و راهبردهای آموزشی و لازم جهت افزایش انگیزه و افزایش توجه به تکالیف یادگیی موردنظر را بیابد.
راهبردهای آموزشی بهبود رفتار توجه کردن
1- بر روی توجه انتخابی محرک مربوط کار کنید:
بعضی کودکان در یادگیری خواندن به جای تمرکز بر روی توالی حروف یک کلمه، بر روی یک کلمه یا شکل آن متمرکز می شوند و به دلیل توجه به یک علامت غیرضروری در تکلیف یادگیری، حواس شان پرت می شود.
راهبردهای کمک به انتخاب محرک مربوط توسط کودکان:
الف) به کودک بگوید کدام محرک مهم است (مثلاً کودکان راهنمایی شوند که به توالی و ترکیب حروف موجود در کلمه آن طور که به طور صحیح خوانده می شوند، نگاه کنند.)
ب) تعداد محرک ها و پیچیدگی آن را کم کنیم (مثلاً معلم باید تعداد و تنوع مسائل ریاضی را کاهش دهد تا دشواری تکلیف کمتر شود)
ج) افزایش درجه شدت محرک مربوط (مثلاً اگر کودکی در بازشناسی و خواندن حروف مصوت کوتاه مشکلاتی دارد معلم می تواند حروف مصوت کوتاه را قرمز رنگ کند تا توجه کودک جلب شود).
2- استفاده از تازگی:
تازگی همراه با محرکی به کودک عرضه می شود که به آسانی توسط او کشف شود به طوریکه شکست را تجربه نکند یک چرتکه، شمارش گر و یا کامپیوتر کوچک دستی به جای کتاب حساب نمونه هایی از تازگی هستند.
3- به کار گرفتن حس لامسه و حرکت:
می توان با حس لامسه و ادراک حرکت توجه کودک را افزایش داد سیستم فرنالد مثال خوبی است از اینکه چطور حس لامسه و حرکت می تواند به کودک کمک کند تا به محرک بصری از طریق ترسیم طرح های حروف هنگامیکه در حال گفتن نام یا صدای آنهاست توجه کند.
4- مواد را در دسته های مشترک ارائه دهید:
کلمات هم خانواده در تکلیف خواندن و روش های انتقال، مثال هایی از محتویات یادگیری در مجموعه ها هستند.
5- استفاده از تجارب معنادار قبلی:
مثلاً در آموزش یک دانش آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری که هدف از آن بهبود درک مطلب او در کلاس ادبیات می باشد ممکن است ارتباط دادن محتوی خواندن با تجارب فرد و هیجاناتش مفید باشد.
مشخصات فایل
عنوان: مقاله درمورد اختلال در دیکته [دقت، توجه و حساسیت شنیداری]
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 14
محتویات
تعریف اختلال در توجه (ADD)
برخی از ویژگی های کودکان مبتلا به (ADD)
مشکل در مهارتهای مطالعه یا مهارتهای سازماندهی
کند نویسی و عدم کفایت در نوشتن
بی قاعدگی در حرکات درشت
مشکلات زبان و گفتار
مشکلات عاطفی
مشکلات خانوادگی
درمان اختلال نقص در توجه
استفاده از داروهای محرک (متیل فنیدات، ریتالین)
قسمتی از مقاله
[اختلال در دیکته]
دقت، توجه و حساسیت شنیداری
تهیه و تدوین:
مرکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری
تعریف اختلال در توجه (ADD)
کودکی مبتلا به ADD تلقی می گردد که دارای علائمی از بی توجهی مانند: ناتوانی در به انجام رسانیدن کارهایی که شروع کرده، ناکامی در گوش کردن (عدم درک صحیح از مطالب به صورت شنیداری)، حواسپرتی، مشکل در تمرکز و بازماندن از فعالیت های مربوط به یک بازی، و رفتار تکانه ای نظیر: (عمل بدون تفکر، مرتباً از کاری به کار دیگر پرداختن، مشکل در سازماندهی، نیاز به مراقب، مرتباً از کلاس خارج شدن و ناتوانی در یک جا ماندن) باشد.
اختلال نقص در (ADD)
اختلال نقص در توجه یکی از مواردی است که در اغلب ناتوانی های یادگیری همراه و یا بدون پرفعالیتی دیده می شود. در سومین راهنمای تشخیص و آماری بیماری روانی (DSMIII) (انجمن روان پزشکی آمریکا 1980) از اختلال نقص در توجه (ADD) اصطلاحاً به عنوان کمبود نامناسب توجه مربوط به رشد (بی توجهی) همراه با ضعف در کنترل کتانه ها یاد شده است. کودکی که مبتلا به این اختلال می باشد اصولاً علائمی از بی ثباتی در توانایی های شناختی مربوط به تکالیف تحصیلی و عملکرد متغیر را از خود نشان می دهد که اغلب موجب پریشانی معلم، والدین و حتی خود کودک می شود.
مطالب (DSMIII) به منظور تشخیص اختلال نقص در توجه می بایستی کودک ملاکهای بی توجهی (نظیر شکست در به انجام رسانیدن کارهایی که شروع کرده، شکست در گوش کردن، حواسپرتی، مشکل در تمرکز یا دقت در انجام یک بازی) و تکانش (از قبیل انجام اعمال قبل از تفکر، از کاری به کار دیگر پرداختن، مشکل در سازماندهی، نیاز به کنترل کننده، فریادهای ناگهانی در کلاس، مشکل در منتظر ماندن) را داشته باشد.
برای تشخیص ADD همراه با پرفعالیتی، می بایستی کودک علاوه بر حواسپرتی و علائم کنترل ضعف تکانه ها، فعالیت حرکتی زیاد را نیز داشته باشد. فعالیت حرکتی زیاد ممکن است به صورت مشکل در یک جا نشستن یا مشکل در یک جا ماندن، راه رفتن و دویدن زیاد و راه رفتن در خواب مشاهده شود.
در بررسی روانشناختی هنگامی می توان الگویی از حواسپرتی مفرط را مطرح کرد که کودک در خرده آزمون های محاسبه عددی، فراخنای اعداد و رمزنویسی در آزمون Wisc-R و نیز در خرده آزمون های پنجره جادویی، شناخت صورت ها، حرکات دست، یادآوری اعداد، ترتیب کلمات و حافظه فضایی مربوط به آزمون K-ABC، نمرات پایینی به دست آورد.
معیار واحدی که بتوان با آن وجود یا عدم وجود ADD را ثابت کرد وجود ندارد. بلکه فقط بوسیله گردآوری اطلاعات از منابع مختلف است که می توان به تشخیص دست یافت و البته به این تشخیص هم نمی توان صددرصد اطمینان داشت. با توجه به اینکه موضوع موردنظر تکانه ای و فراخنای توجه کودک در منزل و مدرسه می باشد متخصصین گروه میان رشته ای می بایستی ارزش بیشتری برای گزارش های معلمین و والدین نسبت به مشاهدات خود در حین آزمون قائل شوند.
بسیاری از کودکانی که در زمینه های اصلی تحصیلی (خواندن، ریاضیات، زبان نوشتاری) دارای مهارت های برتر هستند ممکن است در مدرسه عملکرد ضعیف داشته باشند. علت آن را می توان ناشی از ناتوانی کودک در نشستن پشت میز، کامل کردن تکالیف و سازماندهی شخصی دانست.
برخی از ویژگی های کودکان مبتلا به (ADD)
مشکل در مهارتهای مطالعه یا مهارتهای سازماندهی
کودکان مبتلا به ADD اغلب علائمی از مشکل در مهارت های مطالعه یا مهارتهای سازماندهی از خود نشان می دهند. تشخیص ADD منابع اصلی و اولیه برای جمع آوری اطلاعات جهت شناسایی مشکلات مطالعه و مهارت های سازماندهی، شامل معلمین، والدین و گاهی خود دانش آموز می باشد. پاسخ والدین، معلمین و خود کودک به سئوالاتی در مورد چگونگی انجام تکالیف (شامل میزان تکلیف، زمانی که برای کامل کردن تکالیف صرف می شود، نیاز کودک به وجود یک کنترل کننده)، دلایل کمی نمرات (ناشی از پایین بودن میزان آمادگی در امتحانها، شکست در تکمیل یا انجام تکالیف در منزل یا تکالیف کلاسی و غیبت از کلاس) و نیاز کودک به نظارت در مدرسه و منزل به منظور اثبات وجود مشکل در مهارتهای مطالعه و مهارتهای سازماندهی دارای اهمیت بسزایی می باشد. لازم به ذکر است که با بزرگتر شدن کودک و انتظار مسئولیت پذیری بیشتر از وی، مشکلات مربوط به مطالعه و سازماندهی شدیدتر می گردد.
کند نویسی و عدم کفایت در نوشتن
با آنکه مشکلات زبان نوشتاری معمولاً در تشخیص ناتوانی یادگیری مورد توجه قرار می گیرد، ولی بسیاری از آزمون هایی که توانایی های مربوط به این زمینه را ارزیابی می کنند، صرفاً به هجی کردن و مکانیسمهای نوشتن (از قبیل: نقطه گذاری، دستور زبان، نوشتن با حروف بزرگ و استفاده از کلمات) توجه دارند. اصولاً کفایت و سرعت در دست نویسی به میزان قابل توجهی به مهارتهای حرکتی ظریف یا یکپارچگی دیداری، حرکتی بستگی دارد. در صورت امکان می بایستی از معلم راجع به علل کندنویسی یا عدم تکمیل تکالیف (مواردی نظیر رویاهای روزانه، توجه بیش از اندازه به مراحل و جزئیات تکلیف، ناتوانی در پیگیری دستورات و مشکل در رونویسی از روی تخته) سئوالاتی پرسیده می شود.
این کودکان در بعضی آزمون های خاص (مانند آزمون یکپارچگی دیداری- حرکتی و خرده آزمون رمزنویسی در Wisc-R) نمرات پایینی کسب می کنند. مشاهده حین انجام آزمون نیز ممکن است شواهدی از کندی در انجام تکالیف (از قبیل گم کردن مکرر محل نوشتن، رفتارهای زاید، بدگرفتن مداد در دست) را ارائه دهد.