30 ص
مقدمه:
اگر بخواهیم گذشتهی عشایر ایران را مورد مطالعه قرار دهیم بدون شک باید مطالعه را از منطقهی فارس آغاز کنیم. زیرا این منطقه از آغاز دوران اسلامی و حتی قبل از آن عشایر نشین بوده است و ایلات و عشایر در آن زندگی می کردند. ما این نوشته ها را از کلمه هایی شروع می کنیم که ممکن است برای شما ناآشنا باشد.
زموم کردان
منشأ این کلمه از اینجا گرفته شده است که در گذشته عشایر ایران برای بهرهوری بهتر از مراتع سردسیر و گرمسیر دو تا ده سیاه چادر را در جایگاه مشخصی کنار هم بر پا میداشتند که در مناطق کردنشین به جمع این سیاه چادرها که واحد مستقلی را تشکیل می دهند زومه گفته می شود و عشایر کرد هنوز این واژه را به کار می برند.
در سالهای کم باران و خشک تعداد خانوارهای هر زومه به حداقل و در سالهای پرباران به حداکثر می رسد ولی معمولا تعداد سیاه چادرهای در هر زومه از ده تجاوز نمی کند. معمولاً خانوارهای هر زومه با هم خویشاوند هستند و سرپرستی هر زمه به دست یک نفر به نام سرزومه است که زیر نظر سرپرستان رده بالاتر خود انجام وظیفه می کند.
زومه آخرین تقسیمات در رده بندی کردهای جلالی است که به طور متوسط درهرزومه 9 خانوار زندگی میکنند وهرخانوار دارای حدود 135 رأسدام است.
کردان فارس
کردان فارس نامی است که جغرافیدانان قدیم (سدههای پیشین) به عشایر فارس داده اند ومنشأ این نام این است که در سال شانزدهم هجری قمری وقتی عربها جلگه های جنوبی عراق کنونی را تخسیر کردند و باز هم پیشروی کردند، هنگام عبور به سمت شرق ایران کردهای کوچنده را در سیاه چادرهایی می دیدند و وقتی به فارس رسیدند دیدند عشایر این منطقه نیز در سیاه چادرهایی این چنین زندگی می کنند. به همین علت آنان را کردان فارس نامیدند و هر که در این سیاه چادرها زندگی می کرد کرد خواندند.
«فهرست مطالب»
عنوان
صفحه
مقدمه
1
زموم کردن
1
کردان فارسی
2
ایلات فارسی
3
قشقایی ها
5
طوایف ایل قشقایی
8
ایلات خمسه
10
پنج ایل خمسه
ایل اینانلو
10
ایل بهارلو
11
ایلات عرب
12
ایل باصری
14
ایل نفر
15
کهگلویه
15
ایلات کهگلویه
16
گروه آقاجری
16
گروه باوی
17
گروه جاکی
17
طایفه چهاربنیچه
17
طایفه لیراوی
19
ایلات و بلوک ممسنی
21
ایلات کوچندهی ممسنی
22
83 ص
فصل اول:
بخش اول (1ـ1) کلیات
1ـ1ـ1ـ موقعیت استان کرمان:
کشور ما ایران در ناحیهای کویری و کم باران قرار گرفته است که تابش آفتاب در آن فراوان است و بارش باران کم، اما در این سرزمین کم باران چشماندازهای کمنظیر و شگفتیهای خاص مناطق گرمسیر به شکل زیبایی پرورده شده است.
کرمان یکی از همین مناطق کویری، اما پربرکت کشور ماست.
«استان کرمان بعد از خراسان دومین استان پهناور کشور است و حدود 11 درصد از خاک ایران را دربر گرفته است. مساحت آن حدود 1750.69 کیلومتر مربع است. موقعیت نسبی این استان به گونهای است که از شمال با استانهای خراسان و یزد، از جنوب با استان هرمزگان، از شرق با سیستان و بلوچستان و از غرب با استان فارس هممرز بوده است[1].» (تصویر شماره 1ـ1) نشانگر موقعیت جغرافیایی استان کرمان در نقشه ایران است. شهرستان کرمان از جنوب به شهرستان جیرفت، از جنوب شرقی به شهرستان بم از جنوب غربی به شهرستان بردسیر از غرب به رفسنجان، از شمال غربی زرند و از شمال به شهرستان راور محدود میشود. (تصور شماره 1ـ2) نشانگر موقعیت جغرافیایی شهر کرمان در استان کرمان است.
آب و هوای کرمان به علت وجود ارتفاعات متغیر است و باران سالانه آن بسیار کم است.
این استان یکی از مرتفعترین استانهای کشور است. کرمان از اولین شهرهای ایران است که به علت مهارت بالا بافندگان آن در ریسندگی و بافندگی مورد توجه شرکتهای خارجی قرار گرفته است.
تصویر (1ـ1)
موقعیت استان کرمان در نقشه ایران
(تصویر 1ـ2) نقشه استان کرمان
1ـ1ـ2ـ جغرافیای طبیعی و اقلیم استان کرمان:
استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار گرفته است و ارتفاعات آن دنبالة رشته کوههای مرکزی ایران است که از چینخوردگیهای آتشفشانی آذربایجان شروع میشود و تا بلوچستان امتداد دارد و دنبالة آن چند بار در فلات مرکزی به وسیله حوزههای پست داخلی و کویر قطع میشود.
وجود ارتفاعات و پستی و بلندیهایی در منطقه و شرایط خاص اقلیمی، آب و هوای متفاوتی در نواحی مختلف استان به وجود آورده است. نواحی شما و شمالغربی و مرکزی دارای آب و هوای گرم و نسبتاً مرطوب دارد.
«استان کرمان تحت تأثیر بادهای مختلف برون منطقهای و محلی است.
وزش این بادها، آب و هوای آن را دستخوش تحولات و تغییرات قابل توجهی میکند. این بادها به طور عمده از نوع بادهای موسمی خشک است و در ماههای اسفند، فروردین و اردیبهشت میوزد و جهت وزش آنها از جنوبغربی به طرف شمالشرقی و مشرق است. این بادها انبوهی از خاک و شن با خود به طرف شهر کرمان میآورد و سبب تقلیل رطوبت نسبی هوا میشود. همچنین بادهای غربی و شمالغربی باعث ریزش باران در زمستان و بهار میشود[2].»
مهمترین رشتهکوههای آن لالهزار، هزار بحر آسمان، جبال بارز و شهسواران است.
1ـ1ـ3ـ جغرافیای تاریخی استان کرمان:
«سابقة سکونت و استقرار انسان در دیار کرمان به هزارة چهارم ق.م میرسد. این منطقه یکی از قدیمیترین نواحی ایران بهشمار میرود و در گذر زمان، گنجینههای فرهنگی تاریخی گرانبهایی در آن پدید آمده است که نمایانگر روند تاریخی و حیات اقتصادی ـ اجتماعی آن است. وجود هر فضای تاریخی در کرمان بیانگر بخشی از زوایا و ابعاد زندگی مردم و حکومتهای این مرزوبوم است[3].»
به استناد تاریخ عرب و یهود، کرمان منسوب به «کرمانبن هیتالبن ارفحشدبن سام بن نوح» است و نام آن در کتیبه بیستون به صورت «یوتیه» ذکر شده است.
23 ص
معادن مهم استان خراسان
مقدمه
استان پهناور خراسان دارای خاکی حاصلخیز و معادنی غنی می باشد . در این بخش
سعی شده مهمترین معادن موجود در استان را مورد بررسی قرار دهیم .
13- معادن طلای کوه زر تربت حیدریه
14- کانه زایبست در مناطق جنوبی استان خراسان
معدن کائولن گناباد
در خصوص این معدن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- cap یا کلاهک سیلیسی آن نسبت به معدن کائولن قبلی در افق پایین تری قرار دارد . این کلاهک کاملا سیلیسی شده و با چکش نمی توان آنرا شکست . لازم به ذکر است که این کلاهک ظاهرا شبیه کوارتزیت است و حدود 90% کوارتز دارد.
2- بعد از افق بالا در بخش هایی از ناحیه سطح زمین توسط خاکهایی پوشیده شده است که این خاکها در واقع رسوبات عهد حاضر می باشند و ارتفاع آن به 2 الی 3 متر می رسد.
3- بعد از رسوبات عهد حاضر به خاکهایی می رسیم که دارای رنگ قهوه ای یا بنفش هستند و دلیل رنگی بودن این خاکها هم آغشتگی آنها به عناصر مختلف از جمله آهن است.
4- در عمق حدود 5 متر خاکهای سفید رنگی مشاهده می شود که این خاکها در حقیقت ذخیره اصلی معدن کائولن را تشکیل می دهند و پس از حفاری افق های بالا به این خاک رسیده اند و ماده معدنی آن در حال استخراج است .
5- کلاهک سیلیسی که معمولا قسمت فوقانی اکثر معادن کائولن را تشکیل می دهند در این معدن برداشته شده است .
6- از نظر استاد مربوطه (جناب آقای مهندس سعادت ) شیوه استخراجی این معدن نیز به شکل غلط است و بر مبنای روش های علمی نمی باشد.
معدن پروده طبس
رسوبات زغال دار ایران در گروه شمشک که از نظر زمانی از تریاس بالایی آغاز و تا ژوراسیک میانی ادامه می یابد قرار گرفته اند .
این رسوبات در دو گستره ساختمانی – رخساره ای البرز و ایران مرکزی جای دارند که گستره البرز از نظر نوع رسوبات بیشتر دارای ویژگی های قاره ای بوده و زغالها در شرایط لیمنیک تشکیل شده اند در گستره ساختمانی – رخساره ای ایران مرکزی بر خلاف البرز برتری خصوصیات دریایی بیشتر می باشد .این گستره خود شامل چهار زون ساختمانی – رخساره ای به نامهای اصفهان – کرمان – طبس و لوت می باشد که بخش اعظم ذخایر در زونهای طبس و کرمان جای دارد و تحت عنوان حوضه زغال دار طبس نامگذاری شده است .این حوضه خود به وسعت 45000 کیلومتر مربع به سه ناحیه زغالی به نامهای پروده ، نایبند و مزینو تقسیم گردیده اند . با توجه به اینکه بخش اعظم این ذخایر در ناحیه پروده متمرکز گردیده است ، لذا این منطقه از نظر پتانسیل معدنی و استخراج زغالسنگ شرایط بسیار مطلوبی را دارد .
15 ص
معرفی مختصر موزه های استان یزد :
الف) موزه های وابسته به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری .
1- موزه آئینه و روشنایی :
این محل که پیش از انقلاب اسلامی گفته می شود که به عنوان باغ و خانه یکی از سرمایه داران یزد مورد استفاده بوده است .
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با استناد به فتوای چهارمین شهید محراب حضرت آیت ا... صدوقی به عنوان موزه قصر آئینه مورد استفاده عامه مردم قرار گرفت .
سبک معماری این ساختمان ترکیبی است از معماری سنتی و معماری اروپایی و شامل : اتاق هایی رو به استخر یا نشیمن بهاری ، اتاق خواب ، قسمت شاه نشین، حوضخانه و سرویس است .
قدمت قدیمی ترین قسمت ساختمان که با مصالح سنتی ساخته شده حدود 60 سال و از احداثات دوران پهلوی است مساحت کل زمین 81740 مترمربع و زیربنای آن 837 مترمربع است .
در حال حاضر این مکان به عنوان موزه تخصصی آئینه و روشنایی مورد بازدید علاقمندان است و اشیاء نمایش گذاشته و بصورت زیر دسته بندی می شوند .
- اشیاء روشنایی پی سوز شامل : نصبی ، آویز ، پایه دار ، دستی
- شمع سوز شامل : نصبی ، آویز ، پایه دار ، دستی
- نفت سوزها
- گاز سوزها
- برق سوزها
- مجموعه آئینه ها
- نشانی : خ کاشانی روبروی پارک هفت تیر
- شماره تماس : 8240010
- تأسیس : 1377
- تعداد اشیاء : 124 مورد
2- موزه زیلو و پلاس میبد :
زیلو یکی از کهن ترین دست بافته های ایرانی است که به عنوان فرش و زیرانداز مورد استفاده همگان قرار می گرفته است ، تار و پود زیلو از نخها و الیاف پنبه ای و بافت آن در عین سادگی اولیه ، نسبتاً و از فنون ویژه برخوردار بوده است .
برخلاف انواع دیگر فرش که بیشتر در محیط های عشایری و سردسیر رواج داشته ، بافت و بهره برداری از زیلو بیشتر در مناطق شهری و روستایی به ویژه در نواحی گرم و خشک مرسوم بوده است .
بهترین زیلوها را در میبد می بافتند و آنجا به اقصی نقاط کشور می فرستادند . موزه زیلو و پلاس میبد در مکان فرهنگی و تاریخی بنام کاروانسرای میبد که از جمله آثار به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی کشور می باشد به همت میراث فرهنگی استان افتتاح شد .
در این موزه تخصصی زیلوهای موجود به دو گروه زیلوهای قدیمی و زیلوهای جدید تفکیک می شوند . تعداد زیلوهای قدیمی به 50 تخته می رسد ، قدیم ترین این زیلوها ، زیلویی است متعلق به سال 808 هـ .ق که توسط علی بیدی ابن حاجی میبدی با طرح محرابی و یا فنون خاصی نسبت به زیلوهای دیگر از سه رنگ آبی ، سفید ، قرمز بافته شده است و زیلوهای جدید نیز در سالهای اخیر و در کارگاهی که قسمتی از همین موزه می باشد و برای احیاء نگاره های زیلو افتتاح شده بافته شده اند .
مشخصات فایل
عنوان: مقاله درمورد جغرافیای طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 8
محتویات
جغرافیای طبیعی استان
جریانهای جوی مؤثر بر هوای منطقه
تقسیم بندی کوپن
تعیین اقلیم به روش پیشنهادی جهت مناطق مرکزی ایران (دکتر کریمی)
قسمتی از متن
جغرافیای طبیعی استان
استان چهارمحال و بختیاری با مساحت ۱۶۵۳۲ کیلومتر مربع بین ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی و نیز ۴۹ درجه و ۲۸ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی قرار دارد. این استان دربخش مرکزی کوههای زاگرس بین پیش کوههای داخل و استان اصفهان واقع شده است. از شمال و شرق به استان اصفهان، ازغرب به استان خوزستان، از جنوب به کهکیلویه و بویر احمد و از شمال غرب به استان لرستان محدود است. بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی کشور، استان چهار محال وبختیاری دارای ۶ شهرستان ۲۴ شهر و ۱۵ بخش و ۳۴ دهستان میباشد.
این منطقه دارای یک درصد از کل وسعت ایران میباشد که در بستر سلسله جبال زاگرس واقع شده است. که با وجود مساحت کم ده درصد از منابع آب کشور را در اختیار دارد. به علت ماهیت کوهستانی مرتفع، که درمسیر بادهای مرطوب سیستمهای مدیترانهای قرار داشته و موجب صعود و تخلیه بار این سامانهها میگردد، این استان دارای بارش نسبتاً مناسب می باشد. غالبا در مناطق مرتفع نوع بارش به صورت برف میباشد و وجود ارتفاعات پوشیده از برف یکی از ویژگیهای اقلیمی این استان است. به علت جوان بودن دوره کوه زایی، دراین منطقه وجود بلایا و مخاطرات طبیعی بسیاری چون سیل و زلزله، رانش زمین در اکثر نقاط آن مشاهده میشود. همچنین سرمازدگی، خشکسالی و رعد و برق از دیگر بلایای طبیعی آن میباشد.
ریزشهای جوی و برف و باران منشاء سرشاخههای رودخانه کارون و زاینده رود هستند وآبخیزهای این دو رودخانه را به ترتیب ۱۳۸۰۰ و ۲۷۲۰ کیلومتر مربع شامل می شود. ارتفاعات زاگرس حوضه آبخیز رودخانههای زاینده رود، کارون و کرخه و دز را تشکیل میدهد و با توجه به حجم نزولات جوی و پایین بودن سطح تبخیر و موقعیت نسبتاً مناسب تشکیلات زمین شناختی قسمت اعظم آبهای سطح الارضی و تحت الارضی کشور به میزان ۴۵ تا ۵۰ در صد را تامین می کند. منطقه چهار محال و بختیاری با در اختیار داشتن طبیعت زیبا و بکر خود در فصول بهار و زمستان و تابستان پذیرای مسافران و توریستهای داخلی و خارجی است و اکوتوریسم این استان ازجاذبههای بارز آن محسوب میشود.
استان چهارمحال و بختیاری بدلیل دارا بودن ویژگیهای خاص جغرافیایی و توپوگرافی از لحاظ آب و هوایی متنوع بوده و اقلیمهای متفاوتی در آن وجود دارد. بارشهای منطقه غالباً تحت تأثیر جریانهای جوی مدیترانه و عمدتاً کم فشار سودان قرار دارد
که از غرب و جنوب غرب وارد منطقه شده و به مدت ۸ ماه (مهر تا اردیبهشت) منطقه را تحت تأثیر قرار میدهد. وجود رشته کوه زاگرس که عمود بر مسیر حرکت این جریانها است، باعث تشدید خاصیت سیکلونی آنها شده و بارانهای شدید و سنگین را در منطقه باعث میشود. ریزشهای جوی در استان از مهر ماه آغاز و در دیماه به بیشترین مقدار و سپس تا اردیبهشت کم میشود. در دی ماه بطور متوسط ۱۹ درصد بارش انجام میشود. درصد بارش ماهانه در فاصله آبان تا فروردین بیشتر از ۹۰ درصد بارش سالانه در فاصله خرداد تا مهر کمتر از ۱۰ درصد بارش سالانه را تشکیل میدهد.
پربارش ترین بخش استان ارتفاعات غرب با متوسط بارش سالانه ۱۶۰۰ میلیمتر میباشد. سایر مناطق پربارش استان ارتفاعات سبزکوه با متوسط ۱۴۰۰ میلیمتر و ارتفاعات جنوب غرب استان با بارش ۹۰۰ میلیمتر می باشد. کم بارش ترین ناحیه استان نواحی شرقی وشمال شرقی با متوسط بارش سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر است. متوسط بارش سالانه استان درحدود ۵۶۰ میلیمتر میباشد. بدلیل کوهستانی بودن استان و با توجه به اینکه دمای هوا ناشی از ارتفاع هر منطقه است اقلیمهای حرارتی مختلفی در استان حکمفرماست.
حداکثرمطلق دمای ۵/۴۷ درجه سانتیگراد در لردگان و حداقل مطلق دمایی برابر ۵/۳۴ درجه سانتیگراد زیر صفر در ایستگاه دزک ثبت گردیده است. بیشترین تعداد روزهای یخبندان در سال با ۱۷۱ روز در چلگرد (کوهرنگ) در سال ۱۹۶۲ و کمترین تعداد روزهای یخبندان مطلق ٥٨ روز (۱۹۹۸) در لردگان رخ داده است.
جریانهای جوی مؤثر بر هوای منطقه
الف) جریانات زمستانی
در فصل زمستان کشور، متأثر از جریانهای پرفشار سیبری و پرفشار آز ورز است. پرفشار سیبری گستردگی زیادی دارد و تقریباً تمامی منطقه آسیا را پوشش میدهد و جریان ناشی از پرفشار سیبری هوای سرد و بری (Polar Continental) را از قسمت شمال غربی به غرب کشور انتقال می دهد. وجود حداقل مطلق ۳۲ درجه سانتیگراد زیر صفر در شهرکرد و ۳۴ درجه سانتیگراد زیر صفر در کوهرنگ، ۱۲۰ روز یخبندان در شهرکرد و بیشتر از ۱۲۵ روز در شمال غربی استان شواهد نفوذ این توده هوا بر منطقه میباشد. عامل مهم دیگر در جریانهای زمستانه جریان پرفشار آز ورز واقع در اطلس شمالی است. این پرفشار به دو طریق بر جریانهای منطقه تأثیر میگذارد:
۱- جریانی که از سمت غرب، هوای مرطوب دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس را که ماهیتاً بحری حارهای (Tropical Maritime) است به سمت کشور میراند. این جریان در زمستان ها عموماً با کم فشار باران زا مدیترانه ای همراه است که منشاء بیش از ۶۰ درصد از بارندگی فلات ایران است. جریانات غربی ـ شرقی تا اواسط بهار بطور مرتب وجود دارند اما در تابستان متوقف میشوند این جریانهای مرطوب در اثر برخورد با جریانهای سرد آسیای مرکزی و سیبری موجب ریزش برف و باران زیادی در شمال غربی ایران میگردد. وجود رشته کوههای زاگرس نیز ازعوامل دیگری است که باعث سرد شدن و در نتیجه تراکم (Condensation) بخارآب تودههای باران زای مدیترانهای می شود. در حقیقت رشته کوههای زاگرس برخاصیت سیکلونی جبهههای مدیترانهای افزوده و باعث تشدید ریزش برف و باران خصوصاً نواحی شمال غربی استان میگردد.
۲- جریانهای اقیانوس اطلس شمالی که بخشی از آن شاخهای از جریان پرفشار آز ورز است. این جریان ابتدا به سمت اروپای شمالی و اسکاندیناوی رانده می شود و بعد ازعبورازاروپا از طریق دریای سیاه یا قفقاز از سمت شمال غرب وارد ایران میشود. ماهیت این توده هوا در اصل بحری قطبی یا (Polar Maritime) است. ولی درجه پایداری آن در طی این مسیر طولانی دستخوش تغییر میشود.